Co to jest diagram Ishikawy?

Co to jest diagram Ishikawy?

Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek, jak skutecznie rozwiązywać skomplikowane problemy w swojej firmie? Czy zmagasz się z identyfikacją głównych przyczyn występujących błędów, a Twój zespół spędza masę czasu na snuciu teorii i przypuszczeń?

Jeśli zależy Ci na pobudzeniu kreatywności Twoich pracowników, a przy tym na schematycznej i czytelnej analizie problemów, warto abyście wzięli na tapet diagram Ishikawy. Narzędzie, które pomoże nie tylko zaoszczędzić cenne godziny na spotkaniach, ale również pozwoli zweryfikować, która z kategorii przyczyn jest najbliższa Waszemu problemowi. Wydawałoby się, że ryba, to tylko sojusznik pustego żołądka, a jednak może być też nim w pewnych płaszczyznach biznesu. Przejdźmy razem od podstawowych założeń, po przykłady i automatyzację jego stosowania: 

  1. Po co i kiedy stosować diagram Ishikawy?
  2.  Budowa i rodzaje kategorii diagramu rybiej ości
  3. Jak stworzyć diagram Ishikawy krok po kroku
  4. Aplikacja AI – automatyzacja diagramu Ishikawy
  5. 5 korzyści z wykorzystania diagramu Ishikawy

Po co i kiedy stosować diagram Ishikawy?

Czy potrzebowałeś kiedyś pochylić się nad rozwiązaniem skomplikowanego problemu w pracy? Zapewne zastanawiałeś się też w jakich sytuacjach dobrze byłoby zastosować Diagram Ishikawy. Istnieją momenty kiedy potrzebujemy spojrzeć na dostępne nam dane i obszary “z lotu ptaka”. Kiedy chcemy mieć szerszy kontekst i ogląd sytuacji. Często bowiem okazuje się, że za dany problem nie odpowiada tylko jedna przyczyna, a kilka. Wtedy dobrze jest mieć globalny przegląd wszystkich obszarów. 

Na poziomie zarządzania, kluczowe jest umiejętne identyfikowanie nie tylko symptomów, ale przede wszystkim źródeł niedoskonałości w procedurach. Jednym ze sprawdzonych sposobów na uporządkowanie myśli i danych jest diagram Ishikawy, znany też jako diagram przyczyn i skutków lub diagram rybiej ości.

Ten graficzny sposób prezentacji problemów to nie tylko narzędzie analityczne; to mapa, która prowadzi przez proces myślowy wymagający zrozumienia zależności pomiędzy różnymi elementami wpływającymi na finalny rezultat.

Dlaczego warto z niego korzystać? Przede wszystkim dlatego, że pozwala na zgromadzenie w jednym miejscu wszystkich potencjalnych przyczyn problemu, co z kolei ułatwia jego systematyczną analizę i rozwiązanie. Zaletą tego podejścia jest jego uniwersalność niezależnie od branży. Czy to produkcja, finanse czy usługi, diagram Ishikawy może przyczynić się do znalezienia korzenia problemów. Kierownicy projektów, analitycy biznesowi czy osoby odpowiedzialne za kontrolę jakości znajdą w nim nieocenione wsparcie.

To narzędzie może okazać się niezwykle pomocne także podczas sesji burzy mózgów, gdzie grupowa analiza zyskuje wizualne oparcie. To co ważne, to fakt, że stosowanie tego narzędzia zachęca do pracy zespołowej i komunikacji między działami, co bywa cenne szczególnie w środowiskach korporacyjnych, gdzie procesy są złożone i wielowymiarowe.

Jak jednak zabrać się za stworzenie takiego diagramu? Jakie kategorie należy rozważyć i jakie kroki podjąć, by opracować skuteczny diagram przyczyn i skutków? 

Budowa i rodzaje kategorii diagramu rybiej ości

Diagram Ishikawy składa się z głównej linii, która symbolizuje problem do zbadania, z której wyprowadza się linie skośne. Te linie reprezentują główne kategorie przyczyn. Tradycyjnie wyróżnia się sześć takich kategorii, znanych jako 5M + E: Metoda, Materiały, Maszyny, Ludzie (Manpower), Mierniki (Measurement) oraz Środowisko (Environment). Każda kategoria jest dalej rozbijana na subkategorie, które pozwalają na głębszą analizę potencjalnych przyczyn problemu. 

  • Metoda – Dotyczy procedur, instrukcji, strategii działania. Tutaj zastanów się, czy używane metody pracy są adekwatne do zadań i celów.
  • Materiały – Odnosi się do surowców, komponentów, oprogramowania. Czy jakość i właściwości materiałów mogą wpływać na problem?
  • Maszyny – W tym miejscu analizuje się wykorzystywane narzędzia i urządzenia. To pytanie o ich stan, adekwatność i utrzymanie.
  • Ludzie – Skupia się na zaangażowaniu pracowników, ich umiejętnościach i interakcjach. Jak wpływają one na identyfikowany problem?
  • Mierniki – W tej kategorii przygląda się systemom pomiaru i monitoringu procesów.
  • Środowisko – Tutaj uwzględnia się warunki zewnętrzne i wewnętrzne firmy, które mogą mieć wpływ na problem.

 

Czy możliwe, że błędy pojawiają się na tym etapie?

Pamiętaj, że choć kategorie 5M + E są powszechnie stosowane, diagram można dostosować do specyfiki branży lub charakteru problemu, wprowadzając nowe kategorie. Kluczowe jest, aby każda z głównych linii diagramu odzwierciedlała realną, potencjalną przyczynę problemu, umożliwiając holistyczne podejście do jego rozwiązania. W dalszej części artykułu przyglądamy się temu jak można efektywnie przeprowadzić analizę tych kategorii i zbudować użyteczny diagram Ishikawy, który pomoże zidentyfikować prawdziwe źródło problemów w firmie.

Jak stworzyć diagram Ishikawy krok po kroku?

Tworząc diagram Ishikawy, kluczowe jest systematyczne podejście. Zacznij od precyzyjnego zdefiniowania problemu, który chcesz zbadać i umieść go na końcu głównej linii. Następnie, przeprowadź burzę mózgów, by wygenerować możliwe przyczyny problemu. 

Przyjrzyjmy się teraz krok po kroku, jak to zrobić efektywnie:

  1. Zidentyfikuj problem – Jasno określ główny problem, który będzie ‘głową ryby’. Upewnij się, że wszyscy uczestnicy analizy rozumieją jego znaczenie. 
  2. Przygotuj odpowiednie środowisko – Zorganizuj warsztat z zespołem oraz zapewnij odpowiednie narzędzia do wizualizacji – duży flipchart lub tablicę. 
  3. Zdefiniuj główne kategorie – Wykorzystaj standardowe kategorie (5M + E) lub dostosuj je do potrzeb analizy. Każda kategoria stanowi ‘ość’ dochodzącą do głównej linii. 
  4. Szukaj przyczyn drugiego i trzeciego rzędu – Dla każdej kategorii, wypracuj podkategorie, które mogą być przyczynami problemu. Zastanów się nad konkretnymi czynnikami wpływającymi na problem. 
  5. Analiza i weryfikacja – Kiedy diagram będzie miał już kształt, przeprowadź analizę możliwych przyczyn i sprawdź ich ważność. Możesz użyć narzędzi takich jak 5 Why, by zagłębić się w każdy problem. 
  6. Rozwiązywanie problemów – Na bazie ustalonych przyczyn, wypracuj możliwe rozwiązania i strategie działania, co przybliży Cię do rozwiązania głównego problemu.

Zastosowanie diagramu Ishikawy w procesach biznesowych to krok w kierunku głębokiego zrozumienia i rozwiązywania problemów organizacyjnych. Ta metoda analityczna może w znaczący sposób przyczynić się do poprawy jakości i efektywności w firmie. Pomaga w izolowaniu przyczyn od skutków, co jest nieocenione przy opracowywaniu skutecznych strategii eliminacji problemów. Proces tworzenia diagramu wymaga zespołowej analizy i zaangażowania, co dodatkowo buduje ducha współpracy w zespole. W konsekwencji, firmy, które wprowadzają tę metodę, mogą liczyć na bardziej przemyślane i zrównoważone podejście do wyzwań stojących przed ich działalnością. Czy nie jest to doskonały moment, aby zastanowić się nad integracją tego narzędzia z dostępnymi rozwiązaniami technologicznymi, które mogą znacznie usprawnić cały proces?

W dobie cyfryzacji, gdzie efektywność i czas mają ogromne znaczenie, pojawia się potrzeba automatyzacji. Tak naprawdę może dotyczyć to również procesów analizy problemów. Dlaczego? 

Choćby po to, aby zminimalizować czas przeciągających się spotkań, w trakcie których pracownicy tracą zapał do twórczej burzy mózgów, albo w swoich pomysłach za bardzo odchodzą od głównego wątku. 

Z czasem wszystkie warsztaty problem solving, cykliczne spotkania, czy koła jakości przeradzają się w mały koszmar, zamiast w okazję do wspólnego zdefiniowania problemu i określenia odpowiedzialności w realizacji zadań naprawczych. 

Weźmy na tapet w takim razie konkretny przykład – aplikację Wizjer.

Zaznaczmy też od razu jedną rzecz. Nie chodzi o to, żeby narzędzie “wypluło” odpowiedź za człowieka, a następnie żeby on jedynie wysłał maila z załączoną analizą do współpracowników i klienta.

To ma być mechanizm wspomagania, gdzie po zdefiniowaniu problemu przez zespół, ze wsparciem aplikacji i modułu AI, pracownicy mogą wygenerować m.in.: diagram Ishikawy, który następnie wspólnie poddadzą weryfikacji. Pracując z propozycją mogą od razu określić, które z kategorii oraz szczegółów faktycznie są dla nich przydatne, a które dane należy dodatkowo sprawdzić. Po ustaleniu wstępnych wniosków nic nie stoi na przeszkodzie, aby w oparciu o nie, ponownie wygenerować “zaktualizowaną” Ishikawę w aplikacji. 

Ale jak to możliwe? 

Może, po prostu zobacz krótki film z prezentacją działania aplikacji:

Chcąc mieć to również w jednym miejscu, Wizjer nie odpowiada tylko za samo zgłaszanie i podsumowywanie problemów. W kilku krokach przede wszystkim pozwala na:

  1. Uruchomienie projektu rozwiązywania problemu
  2. Poprowadzenie zespołu przez uszczegółowienie opisu problemu
  3. Stworzenie pytań dla diagramu Ishikawy na bazie wszystkich dostępnych informacji (o firmie, dane historyczne, podobne projekty, obecnie wprowadzone dane), które następnie jest podstawą do kontynuacji burzy mózgów
  4. Stworzenie analizy 5Why jako uzupełnienie wcześniejszych etapów badania
  5. Utworzenie propozycji zadań naprawczych i zapobiegawczych, które po weryfikacji pracownicy mogą wprowadzić do planu projektowego, przypisać terminy i odpowiedzialności
  6. Tworzenie propozycji zadań, uszczegóławiania wybranych kroków, bądź nawet ich częściową realizację (jak na przykład tworzenie procedur, checklist, czy standardów)

To tylko zalążek. Więcej detali wymaga samodzielnego przetestowania! A to jak najbardziej wchodzi w grę dzięki wersji DEMO.

Podsumowując

Automatyzacja diagramu Ishikawy z wykorzystaniem aplikacji AI przenosi tradycyjne metody analizy na zupełnie nowy poziom. Potwierdzają to podstawowe korzyści:

  • Generowanie pomysłów – AI może zaproponować potencjalne przyczyny problemów na podstawie dostępnych danych historycznych.
  • Szybkie modyfikacje – Edycja diagramów staje się łatwiejsza i szybsza dzięki interaktywnym narzędziom.
  • Analiza danych – Sztuczna inteligencja może pomóc w analizowaniu dużych zbiorów danych w celu zidentyfikowania powtarzających się wzorców.
  • Wizualizacja danych – Dynamiczne i przyciągające uwagę wizualizacje pomagają w zrozumieniu skomplikowanych zależności.
  • Integracja – Aplikacja może zostać zintegrowana z innymi systemami używanymi w firmie, by zapewnić spójność i pełną automatyzację.

 

Automatyzacja tworzenia diagramu Ishikawy za pomocą aplikacji AI to kolejny krok ewolucji w kierunku efektywności i precyzji w analizie problemów biznesowych. Dzięki zaawansowanym technologiom omawiane narzędzie staje się jeszcze bardziej skuteczne, wspierając w codziennym dążeniu do doskonałości operacyjnej. Szybsze generowanie, elastyczność w edycji oraz głębsza analiza danych przekładają się na lepsze zarządzanie i szybsze wykrywanie przyczyn potencjalnych problemów. Zastosowanie takiego rozwiązania może przynieść znaczącą przewagę konkurencyjną i otworzyć nowe możliwości dla rozwoju przedsiębiorstwa. Przyjrzyjmy się teraz temu jak wykorzystać te nowoczesne narzędzia do maksymalizacji potencjału Twojej firmy.

5 korzyści z wykorzystania diagramu Ishikawy

Stosowanie diagramu Ishikawy przynosi wiele korzyści, które mogą się przełożyć na zwiększoną efektywność biznesową i lepsze rozwiązywanie problemów. Oto pięć kluczowych zalet, które wynikają z zastosowania tej metody: 

  • Ulepszona komunikacja – Dzięki wizualnemu przedstawieniu problemów, zespół łatwiej zrozumie przyczyny i skutki, co ułatwia współpracę.
  • Dogłębna analiza – Diagram wymusza głębokie zrozumienie problemów, zachęcając do poszukiwania ich korzeni, a nie tylko powierzchownych przyczyn.
  • Poprawa procesów – Poprzez systematyczne lokalizowanie problemów, firma może wprowadzać zmiany, które usprawniają pracę i zwiększają produktywność.
  • Zmniejszenie błędów – Zrozumienie głównych przyczyn problemów przyczynia się do redukcji błędów i niezgodności w pracy.
  • Skuteczniejsze szkolenia – Za pomocą diagramu można identyfikować luki w umiejętnościach pracowników, co może prowadzić do lepszego planowania szkoleń i rozwijania kompetencji. 

Wykorzystanie diagramu Ishikawy wpływa na jakość procesów decyzyjnych i operacyjnych w każdej organizacji. Ta metoda nie tylko ułatwia zrozumienie przyczyn problemów, ale też promuje kulturę ciągłej poprawy i współpracy w zespole. Pracownicy stają się bardziej świadomi wpływu swoich działań na końcowy wynik, co może prowadzić do wzrostu zaangażowania i odpowiedzialności. Diagram Ishikawy to również narzędzie, które może być używane we wszelkich rodzajach branż, dostosowując się do ich specyfiki. Dodatkowo, przyjęcie takiego podejścia to znak, że firma jest gotowa na efektywniejsze zarządzanie wiedzą i ciągłe doskonalenie swoich procesów. 

A może wpadniesz do naszego Newsletter’a ?

Co słychać na łączach? Odbieraj od nas regularne nowinki i case study na temat aplikacji i możliwości AI w Twojej firmie!

Zapisując się, zgadzasz się na przechowywanie i przetwarzanie Twoich danych. Zgodnie z zasadami naszej polityki prywatności.

Nic się nie martw, bezpieczeństwo Twoich danych to dla nas podstawa 🙂

Picture of Autor artykułu: Patryk Cichorczyk

Autor artykułu: Patryk Cichorczyk

Pasjonat doskonalenia funkcjonowania firm oraz czytania książek. Z tego punktu rozwinął swoją ścieżkę w kierunku tworzenia aplikacji typu no-code oraz low-code z wbudowanymi funkcjonalnościami AI.